Vùng đất Sơn La có vẻ đẹp thuần khiết của núi rừng, những con suối trong veo trải dài như những áng tóc trữ tình. Thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất này những thắng cảnh hùng vĩ mà nên thơ như Thác Dải yếm, hang Dơi, hang Trâu, hang Chi Đẩy… Nhưng nơi đây, không chỉ có Sơn Thủy Hữu Tình mà còn là một nơi với những món ăn đa dạng, hấp dẫn thu hút khách du lịch đến thăm.
Khác với các món ăn thường thấy ở các khách sạn, nhà hàng, các món ăn dân tộc ở Sơn La hầu hết các nguyên liệu được lấy từ cây rừng, từ ao vườn, ruộng đồng do những bàn tay khéo léo của các bà nội trợ chế biến thành món ăn đặc sản thơm ngon, khó quên và gợi mời.
Sâu măng Mường Lát
Nhìn những con sâu măng ngọ nguậy trong chiếc giỏ xách của người phụ nữ dân tộc Mông, ít ai ngờ rằng, chính nó là nguyên liệu chế biến món đặc sản ở huyện miền núi, biên giới Mường Lát (Thanh Hóa). Sâu măng xào – cái món ăn kỳ dị này có giá đắt ngang với thịt bò loại 1.
Nếu lần đầu thưởng thức, chắc cũng như tôi và nhiều người khác, bạn sẽ phải đủ dũng cảm vượt qua sự ái ngại xen lẫn chút ghê ghê khi nhìn thấy món ăn này.
Đĩa sâu măng vàng ruộm, kèm mùi thơm hấp dẫn, vị ngậy, bùi sẽ khiến bạn quên hẳn cái vẻ bề ngoài ghê ghê của nguyên liệu. Sâu măng xào được dùng làm mồi nhậu hoặc ăn với cơm cũng rất hợp. Người dân Mường Lát vẫn truyền tai nhau thứ rượu “ông uống bà khen” được ngâm từ sâu măng. Theo đó, sâu măng sau khi được thu lượm về sẽ được phơi sương một đêm, rồi tiếp tục phơi nắng một ngày.
Trải qua giai đoạn này, con sâu nào vẫn còn sống, vẫn có thể ngóc đầu dậy mà bò lổm ngổm thì được tuyển chọn. Số sâu măng này được đem rang trên chảo (không cho dầu ăn, mỡ) cho thân sâu măng săn lại sau đó trút vào bình ngâm rượu. 30 ngày sau là có thể dùng. Nhiều người khen ngợi nó là “Viagra thiên nhiên”.
Món thịt dơi của người Thái Chiềng Khoi
Từ xưa, người Thái đã bắt dơi về chế biến các món ăn. Đây là món được coi là quý hiếm, chỉ dùng để biếu bố mẹ. Theo dân gian Thái, ăn thịt dơi trẻ con chóng lớn, thông minh, nhanh nhẹn, bay cao bằng cách cho ăn thịt dơi. Người già ăn thịt dơi khoẻ mạnh, kéo dài tuổi thọ. Một số người tin rằng, nếu tuổi trẻ được ăn thịt dơi, cuộc sống vợ chồng khoẻ hơn bình thường. Vì vậy, thịt dơi được nhiều người ưa chuộng.
Hăm Pịch Kia: Dơi làm sạch, chặt cánh để riêng, thịt băm nhỏ cho gia vị (củ xả, lá lốt, ớt, mắc khén, rau húng...). Sau khi thịt dơi và gia vị đã nhỏ tươi, người ta cho một chút muối rồi dùng cánh nó gói thịt lại như gói bánh đa nem. Do cánh dơi được gói kín, gia vị và thịt dơi không bị bay hơi, nên có vị thơm rát đặc biệt khi rán lên.
Lám Kia: Sau khi dơi đã làm sạch, người ta để cả con dùng gia vị (xả, mắc khén) nhét vào bụng rồi ấn vào ống tre gai, cho một vài hột sa nhân hoặc một vài vị thuốc dân gian, đổ một ít nước, nút bằng lá dong. Hầm 3-4 giờ, cạn nước laị đổ thêm. Nước trong ống dành cho người già và trẻ em dùng.
Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản thường thấy trong bữa ăn của người Thái đen. Món Thịt trâu gác bếp này thường được làm từ bắp của những chú trâu nhà thả rông trên các vùng núi đồi Tây Bắc.
Khi làm, người ta lóc các thớ thịt ra thành từng miếng kiểu con chì và thái dọc thớ, rồi hun bằng khói của than củi từ các núi đá. Các gia vị này thậm chí còn thấy nguyên trên từng thanh Thịt trâu gác bếp. Thịt trâu gác bếp nhưng vẫn giữ nguyên mùi vị đặc trưng, nhất là độ ngọt của thớ Thịt trâu gác bếp. Khi ăn người ta xé nhỏ dọc theo thớ, có thể ăn hoặc nướng lại trước khi ăn. Món này được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không có chất bảo quản nhưng vẫn để dự trữ được khoảng 1 tháng.
Các kỹ thuật chế biến đều là gia truyền, song sản phẩm khá thuần nhất. Người làm dùng cách tẩm ướp tự nhiên thịt với các gia vị khác như ớt, gừng đặc biệt là mắc khén - một loại hạt tiêu rừng của người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc. Các gia vị này thậm chí còn thấy nguyên trên từng thanh Thịt trâu gác bếp. Món này được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không có chất bảo quản, cần bảo quản tủ lạnh, 0 độ C
Khác với các món ăn thường thấy ở các khách sạn, nhà hàng, các món ăn dân tộc ở Sơn La hầu hết các nguyên liệu được lấy từ cây rừng, từ ao vườn, ruộng đồng do những bàn tay khéo léo của các bà nội trợ chế biến thành món ăn đặc sản thơm ngon, khó quên và gợi mời.
Sâu măng Mường Lát
Nhìn những con sâu măng ngọ nguậy trong chiếc giỏ xách của người phụ nữ dân tộc Mông, ít ai ngờ rằng, chính nó là nguyên liệu chế biến món đặc sản ở huyện miền núi, biên giới Mường Lát (Thanh Hóa). Sâu măng xào – cái món ăn kỳ dị này có giá đắt ngang với thịt bò loại 1.
Nếu lần đầu thưởng thức, chắc cũng như tôi và nhiều người khác, bạn sẽ phải đủ dũng cảm vượt qua sự ái ngại xen lẫn chút ghê ghê khi nhìn thấy món ăn này.
 |
| Món sâu măng xào lá chanh |
Trải qua giai đoạn này, con sâu nào vẫn còn sống, vẫn có thể ngóc đầu dậy mà bò lổm ngổm thì được tuyển chọn. Số sâu măng này được đem rang trên chảo (không cho dầu ăn, mỡ) cho thân sâu măng săn lại sau đó trút vào bình ngâm rượu. 30 ngày sau là có thể dùng. Nhiều người khen ngợi nó là “Viagra thiên nhiên”.
 |
| Món thịt dơi của người Thái Chiềng Khoi |
Người Thái Chiềng Khoi thường chế biến thịt dơi bằng mấy cách như sau:
Lám Kia: Sau khi dơi đã làm sạch, người ta để cả con dùng gia vị (xả, mắc khén) nhét vào bụng rồi ấn vào ống tre gai, cho một vài hột sa nhân hoặc một vài vị thuốc dân gian, đổ một ít nước, nút bằng lá dong. Hầm 3-4 giờ, cạn nước laị đổ thêm. Nước trong ống dành cho người già và trẻ em dùng.
Đây là một món có giá trị dinh dưỡng được dân tộc Thái rất ưa thích.
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản thường thấy trong bữa ăn của người Thái đen. Món Thịt trâu gác bếp này thường được làm từ bắp của những chú trâu nhà thả rông trên các vùng núi đồi Tây Bắc.
Khi làm, người ta lóc các thớ thịt ra thành từng miếng kiểu con chì và thái dọc thớ, rồi hun bằng khói của than củi từ các núi đá. Các gia vị này thậm chí còn thấy nguyên trên từng thanh Thịt trâu gác bếp. Thịt trâu gác bếp nhưng vẫn giữ nguyên mùi vị đặc trưng, nhất là độ ngọt của thớ Thịt trâu gác bếp. Khi ăn người ta xé nhỏ dọc theo thớ, có thể ăn hoặc nướng lại trước khi ăn. Món này được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không có chất bảo quản nhưng vẫn để dự trữ được khoảng 1 tháng.
Các kỹ thuật chế biến đều là gia truyền, song sản phẩm khá thuần nhất. Người làm dùng cách tẩm ướp tự nhiên thịt với các gia vị khác như ớt, gừng đặc biệt là mắc khén - một loại hạt tiêu rừng của người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc. Các gia vị này thậm chí còn thấy nguyên trên từng thanh Thịt trâu gác bếp. Món này được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không có chất bảo quản, cần bảo quản tủ lạnh, 0 độ C
Ngoài những món ăn ấy, Sơn La còn có rất nhiều món ăn đặc sản như Món nhứa dảng ( Thịt bò khô, Thịt hun khói ), Món măng lay, măng đắng, Cá pỉnh tộp (Cá nướng), Cơm lam, Cháo Mắc nhung, Canh mọ, Nặm pịa, Bọ xít rang. Do đó, nơi đây không những được mãn nhãn với cảnh đẹp non nước mà còn được tận hưởng bao thức ngon vật lạ mang đậm hương vị núi rừng.
Tagged: Ẩm thực, Đặc sản miền Bắc, Đặc sản vùng miền, Hành trình miền Bắc, Khám phá ẩm thực
